De werkdruk in het (basis) onderwijs is een hot item in de media. In juni legden de leraren al een uur het werk neer, Lodewijk Asscher dreigde met een kabinetscrisis en op 5 oktober gaan de leraren zelfs een dag staken. De inzet: een eerlijk salaris en minder werkdruk in het basisonderwijs.

Wat maakt de baan van leraren zo zwaar? Hoe beïnvloeden stressfactoren de werksfeer in het onderwijs? En hoe kan een coach zorgen dat docenten zich voldoende gewaardeerd voelen, elkaar vertrouwen en plezier houden in hun werk?

Omgaan met hoge werkdruk is een groot probleem

Een baan als leraar lijkt op het eerste gezicht misschien een makkie: een beetje voorlezen en knutselen, ’s middags lekker vroeg naar huis en eindeloos lange vakanties. Veel mensen snappen dan ook niet waar al die heisa om gemaakt wordt. Maar in werkelijkheid is de werkdruk in het onderwijs zeer hoog en kampt één op de vier leraren in het basisonderwijs met burn-outklachten. In geen enkele andere sector ligt dat cijfer zo hoog.

Wat maakt een baan in het onderwijs zo zwaar?

  • Een uitgebreid takenpakket. Leraar wordt je omdat je les wilt geven, maar daarnaast wordt van leraren steeds meer verwacht. Zoals handelingsplannen opstellen voor leerlingen die extra zorg nodig hebben, het begeleiden van buitenschoolse activiteiten en veel en vaak vergaderen.
  • Intensief contact met een groot aantal leerlingen: klassen bestaan vaak uit meer dan 30 kinderen. Vaak zijn dit gemengde groepen, wat het werk extra intensief maakt. Bovendien zijn leerkrachten emotioneel betrokken bij hun werk: niet zelden nemen ze dingen die in de klas spelen meer naar huis.
  • Omgaan met kritische, mondige ouders.
  • Ouders verwachten van de school steeds meer een opvoedende rol en houden de leraar verantwoordelijk als hun zoon of dochter zich op school misdraagt.
  • Onzekerheid over de toekomst en de eigen positie binnen het team. Leerlingenaantallen zijn bepalend voor het aantal fte’s op een school. Dit betekent vooral voor jonge leraren dat een vaste aanstelling geen vanzelfsprekendheid is.
  • Ondanks dit alles een lage financiële beloning.

Wat doet dit met de sfeer?

Iedereen reageert anders op stressfactoren. De een maakt zich er ontzettend druk over. Anderen trekken zich terug op een eiland, richten zich op hun kerntaken en laten al het andere aan zich voorbij gaan. En sommigen zien het helemaal niet meer zitten en melden zich ziek. Als hier geen aandacht aan gegeven wordt, kan dit zomaar een vruchtbare voedingsbodem zijn voor een slechte werksfeer, gekenmerkt door cynisme, geroddel en geklaag.

Wat kun je ertegen doen?

Als dat punt eenmaal bereikt is, is het moeilijk te doorbreken. Men is gewend geraakt aan een negatieve manier van met elkaar omgaan, accepteert het als een gegeven en spreekt elkaar niet aan op de manier waarop er wordt gecommuniceerd. Juist in het onderwijs blijken mensen hier veel moeite mee te hebben.

Toch is het doorbreken van dergelijke patronen nodig om het onderlinge vertrouwen te herstellen en plezier op de werkvloer terug te brengen. Een coaching traject kan hierbij helpen.

Hoe kan coaching hierbij helpen?

Door coaching worden de teamleden zich bewust van de stressfactoren, leren ze deze te herkennen en ermee om te gaan. Zowel voor zichzelf als voor de ander. Door er tijdens de coaching sessies aandacht aan te geven, dit te bespreken en hier met elkaar afspraken over te maken, kan dit in de praktijk gecontinueerd worden.

Het kan al een enorm verschil maken als er tijdens overleg, in de koffiekamer, tijdens de lunch e.d. aandacht aan besteed wordt. Erkenning, herkenning en aandacht voor elkaar is daarbij een belangrijke stap in de goede richting. Dit bevordert tevens de werksfeer.

Bij Drielink Coaching  maken we gebruik van interactieve, systemische methoden. Dat betekent dat we het team als geheel benaderen. Door deze aanpak voelt men zich snel veilig en uitgenodigd om een bijdrage te leveren tijdens de sessie.

Patronen doorbreken

Tijdens coaching sessies bespreken we wat zich onder water afspeelt. Wat er onder de tafel blijft en niet wordt uitgesproken. We richten ons vooral op het gedrag en hoe er gecommuniceerd wordt in plaats van wat er gecommuniceerd wordt. Teamleden worden zich bewust van de patronen die ze zelf in stand houden en van hun eigen verantwoordelijkheid.

Ze leren wat ze kunnen doen om de patronen te doorbreken en er worden duidelijke afspraken gemaakt om te voorkomen dat het oude gedrag weer de kop op steekt. Door deze afspraken te maken heeft het team een handvat om elkaar aan te spreken. Hierdoor kunnen ze op de werkvloer met elkaar het patroon doorbreken.

Resultaat

Na het traject  gaan de teamleden veel makkelijker met elkaar in gesprek. Er zijn minder eilanden, er is minder stress en meer werkplezier. De teamleden zijn zich meer bewust van hoe ze met elkaar om willen gaan, nemen daar verantwoordelijkheid in en spreken elkaar erop aan. Aannames en verwachtingen worden uitgesproken en gecheckt waardoor er veel meer duidelijkheid is en miscommunicatie wordt voorkomen.

Herken je jezelf in dit artikel?

Benieuwd of onze aanpak in jouw situatie effectief is, of wil je meer weten over coaching in het onderwijs? Bel Dinga op 06-41392994 of mail naar info@drielinkcoaching.nl.

 

Extra: Tips voor een betere werksfeer

  • Laat OMA (wat vaker) thuis: Oordeel, Meningen, Adviezen
  • Neem ANNA mee: Altijd, Navragen, Nooit Aannames
  • Smeer NIVEA:  Niet Invullen Voor Een Ander
  • Gebruik LSD: Luister, Samenvatten, Doorvragen
  • Wees een OEN: Open, Eerlijk, Nieuwsgierig
  • Maak je DIK: Denk In Kwaliteiten